Konuyu gerçek fiyat hareketlerinden örnek vererek anlatmak gerekirse; Ocak 2013 de 3,15 TL/kg olan pamuk fiyatını yeterli bulmayan üretici, Pamuğunu Lisanslı Depoya teslim edip, bunun karşılığında üretilen Elektronik Ürün Senedi (ELÜS)’ Bankaya rehin ederek kullanacağı kredi ile nakit ihtiyacını giderebilir. Pamuk fiyatları beklediği seviyeye yükseldiğinde örneğin Aralık 2013 tarihinde 4,20 TL’ den Pamuğunu sattığında yıllık bazda % 33 oranında gelir elde etmiş, bunun karşılığında bankaya ödeyeceği yaklaşık yıllık % 12 faiz tutarını indirdiğimizde yaklaşık net % 21 kar yapmış olacaktır. Aynı yöntemi Sanayici açısından dikkate aldığımızda Aralık 2013 tarihinde kullanacağı Pamuk için fiyat artışından korunmak isteyecek olan Sanayici, Ocak 2013 tarihinde 3,15 TL/Kg üzerinden aldığı Pamuk’u Lisanslı Depo ya teslim ederek bankadan ELÜS rehini karşılığında kredi kullanarak hammadde stoğunu finanse edebilir, böylelikle hammadde maliyetini net % 21 oranında düşürerek rakiplerine göre fiyat avantajı sağlamış olur. Bu örneği Pamuk fiyatlarının artışından kar sağlamak isteyen Tüccar için de aynı şekilde geliştirebiliriz.
Ülkemizdeki Pamuk fiyatlarının Amerikan piyasasındaki Pamuk $/Kg fiyatı ve USD nin TL karşısındaki değeri ile yakından ilgili olduğunu dikkate aldığımızda, pamuk rekoltesinin talebi karşılıma durumu ve Döviz kurundaki değişmelerin Pamuk fiyatların oluşumunda ne denli etkin olduğunu, Pamuk fiyatlarındaki belirsizliğe karşı korunma veya bundan karı sağlama imkanı veren Lisanslı Depoculuk faaliyetleri ve bankaların ELÜS rehini karşılığı kredi vermeye başlamalarının gerek Üretici gerekse Sanayici ve Tüccar açısından büyük fırsatlar yarattığının altının çizilmesi gerekiyor.
04.01.2011 tarihinde Tarım ürünleri lisanslı depoculuk faaliyeti yapmak üzere İzmir Ticaret Borsası öncülüğünde 19 tüzel kişi ortak tarafından kurulan. ELİDAŞ (Ege Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk A.Ş.) Yetkili sınıflandırıcı ve Lisanslı depo faaliyet izinleri alarak 22.03.2013 tarihinde T.C. Gümrük Ve Ticaret Bakanımız Sayın Hayati YAZICI himayesinde resmi açılış töreni yapılarak hizmete açılmıştır.
Yıllık pamuk tüketiminin 1.500.000 ton olduğu ülkemizde, bunun 150.000 tonu Ege Bölgesinde, 300.000 tonu Güneydoğu Anadolu bölgesinde, 140.000 tonu Çukurova bölgesinde ve 10.000 tonluk kısmı da Antalya bölgesinde olmak üzere yıllık yaklaşık 600.000 tonluk kısmı ülkemizde üretilmektedir. 22.03.2013 tarihinde açılışı yapılan ELİDAŞ firmasının 15.000 ton depolama kapasitesi bulunmakta. Lisanslı depoculuk faaliyeti sadece pamuktan ibaret olmayıp, TMO öncülüğünde Polatlı / ANKARA da kasım 2010 da faaliyete geçirilen LİDAŞ firması 40.000 ton hububat kapasitesine sahip olup, 9 firmanın daha tarımsal ürünler lisanslı depoculuk faaliyeti yapmak üzere izin başvurusunda bulunduğu öğrenilmiştir.
Yukarıdaki veriler değerlendirildiğinde, Lisanslı depoculuk faaliyetinin tarımsal ürünlerin standardize edilerek depolanması ve elektronik ürün senetleri ile borsada işlem görmeye başlaması ile yeni bir piyasa oluştuğu ve hububat ve pamuktan başlayarak diğer depolanabilir ürünlerde ve ülkemiz genelinde giderek yaygınlaşacağı öngörülmektedir.
Bankalar elektronik ürün senedine bağlanmış bu ürünler karşılığında (belirli bir marj ile) kredi kullandırarak faiz/komisyon geliri elde edebilecekleri gibi bu piyasanın gelişmesine de katkı vermiş olacaklardır.
Pamuk Lisanslı Depoculuk Genel İşleyişi;
Sınıflandırma işlemi Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca yayınlanan Kalite kriterlerine göre A+/ A/ B / C olmak üzere 4 kalite grubuna göre yapılır. Bununla birlikte üretim yerine göre Türkiye Batı ve Doğu olarak kodlanır. Analizi ve sınıflandırıcı raporu kabul edilen mallar için ELÜS ihraç süreci başlatılır.
* ELÜS (Elektronik ürün senedi) ihracı işlemi 1 balya için 1 adet olarak, kalite gruplarına göre yapılır.
* ELÜS doğrudan Mudi nin banka / aracı kurum yatırım hesabı na ihraç edilir.
* ELÜS saklama işlemi MKK (merkezi kayıt kuruluşu) altında banka hesaplarında EKK (elektronik kayıt kuralları) çerçevesinde yapılır.
* Mal olarak ELİDAŞ ‘a gelen pamuklar bu aşamadan sonra Banka veya aracı kurum yatırım hesaplarında kaydedilmiş olmakta, Mudi varlıklarını buradan takip edebilmektedir.
* MKK saklama hesabı altındaki ELÜS ler İZBEP' te oluşan piyasa koşularında alım satıma konu yapılabilir.
* ELİDAŞ pamuk balyalarını kalite gruplarına uygun olarak depolayarak kalite bozulmasını önleyecek tedbirleri alır.
Güzel bir bilgilendirme, teşekkür ederim üstad. Takip edeceğim.
YanıtlaSil