Kullanmış olduğu Tüketici Kredisi, Taşıt Kredisi, Konut Kredisi, Kredili
Mevduat Hesabı hatta Kredi Kartı için ödemekte olduğu Bireysel Kredi
faizin yüksekliğinden yakınan Tüketicilerin pek çoğunun bu konuda yapabileceği
bir şey olup olmadığı konusunda bilgi sahibi değildir.
Bankaca uygulanacağı ilan edilen faiz oranlarına yasal açıdan
baktığımızda; 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanununun FAİZ başlıklı
88. Maddesinde
“ Faiz ödeme borcunda uygulanacak yıllık faiz oranı, sözleşmede
kararlaştırılmamışsa faiz borcunun doğduğu tarihte yürürlükte olan mevzuat
hükümlerine göre belirlenir. Sözleşme ile kararlaştırılacak yıllık faiz oranı,
birinci fıkra uyarınca belirlenen yıllık faiz oranının yüzde elli fazlasını
aşamaz”
yine aynı Kanunun Temerrüt Faizi başlıklı 120. Maddesinde
“Uygulanacak yıllık temerrüt faizi oranı, sözleşmede kararlaştırılmamışsa,
faiz borcunun doğduğu tarihte yürürlükte olan mevzuat hükümlerine göre
belirlenir. Sözleşme ile kararlaştırılacak yıllık temerrüt faizi oranı, birinci
fıkra uyarınca belirlenen yıllık faiz oranının yüzde yüz fazlasını aşamaz”
hükmü ile, Akdi ve Temerrüt Faizi oranlarına sınırlama getirilmiştir.
Borçlar Kanununun 88. ve 120. Maddelerinde belirtilen “yürürlükte olan
mevzuat hükmü” olarak 3095 sayılı “KANUNİ FAİZ VE TEMERRÜT FAİZİNE İLİŞKİN
KANUN” kastedilmekte olup, bu kanunun 1. Maddesine uygun olarak
Kanuni faiz oranının, 1/1/2006 tarihinden geçerli olmak üzere yıllık %12’den
%9’a indirilmesi 19/12/2005 tarihli ve 2005/9831 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı
ile kararlaştırılmıştır. Buna göre, T. Borçlar Kanununun 88. Maddesinin ikinci
fıkrasına göre sözleşmeyle düzenlenebilecek faiz oranı yıllık bazda %13,5 ve
aynı kanunun 120. Maddesine göre temerrüt faizi de %18’i aşamayacak, sözleşmede hüküm bulunmaması halinde ise
borca %9 faiz oranı tatbik edilecektir.
01.03.2006 Tarihli Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 5464 sayılı “BANKA KARTLARI VE KREDİ KARTLARI KANUNU”
nun FAİZ HESAPLAMASI başlıklı 26. Maddesinde yer alan “Türkiye Cumhuriyet
Merkez Bankası, azami akdi ve gecikme faiz oranlarını tespit etmeye yetkilidir
ve belirlediği bu oranları 3 ayda bir açıklar.” Hükmü gereğince TCMB tarafından
üçer aylık dönemlerde akdi ve temerrüt faizi oranlarını belirleyerek ilan
edilmektedir. TCMB tarafından yayınlanan 12.11.2016 tarih ve 2016-55 sayılı duyuru
ile, 1 Ocak 2017 tarihinden
geçerli olmak üzere kredi kartı işlemlerinde uygulanacak aylık azami akdi faiz
oranları Türk lirası için yüzde 1,84, yabancı para için yüzde 1,47, aylık azami
gecikme faiz oranları Türk lirası için yüzde 2,34, yabancı para için yüzde 1,97
olarak belirlenmiş ve daha sonraki üçer aylık dönemlerde yaptığı duyurularda
faiz oranında değişikliğe gitmemiştir. Kredili Mevduat Hesaplarına uygulanacak akdi ve
gecikme faiz oranlarının kredi kartı işlemlerinde uygulanacak aylık azami akdi
ve gecikme faiz oranlarını geçemeyeceği belirlenmiş olup, söz konusu düzenleme
27 Mayıs 2013 Pazartesi gününden itibaren yürürlüğe girmiştir.
Bireysel Kredi faizin yüksekliğinden yakınan
Tüketicilerin yargı aşamasında neyle karşılaşabileceklerini daha iyi anlamak
için ilgili Yagıtay İçtihatlarını incelediğimizde iki farklı sonuçla
karşılaşılıyor.
Yargıtay 13. Hukuk Dairesi' nin 2013/30975 Esas ve 2014/11935 Karar ve
2013/21286 Esas ve 2014/182 Karar sayılı kararlarında özetle; “TBK' nun 88 ve
120. Maddelerinin emredici nitelik taşıdığı ve taraflar ileri sürmese de re'sen
gözetileceğinin kabulü gerekir” diyerek içtihat oluşturmuştur.
Yargıtay 19. HUKUK DAİRESİ' nin 2014/17765 Esas
ve 2015/4658 karar sayılı 01.04.2015 tarihli ilamına "5464
sayılı kanunun özel kanun niteliğinde bulunması nedeniyle somut olaydaki
uyuşmazlığa uygulanması gerektiğinin düşünülmeksizin işleyecek temerrüt faiz
oranına genel kanun niteliğinde bulunan Türk Borçlar Kanunu hükümlerine göre
hükmedilmesinde isabet görülmemiştir." denilerek aksi yönde içtihat oluşturmuştur.
Bireysel Kredi faizin yüksekliğinden yakınan Tüketicilerin Tüketici Hakem
Heyetleri ve/veya Tüketici Mahkemelerine başvurması ve buralarda yukarıda yer
alan iki Kanun arasındaki uyuşmazlıkta 6098 Sayılı Türk Borçlar
Kanunu hükümleri esas alınarak karar verilmesi halinde yıllık bazda
%13,5 faiz orandan daha yüksek faizle kullandırılan tüm krediler için Tüketicilerin
ilgili Bankalardan talepte bulunmalarının önü açılmaktadır.
Bankaların bugün için kullandırmakta oldukları Bireysel kredilerin (Kredili
Mevduat Hesabı ve Kredi Kartı dahil) tamamına yakınının T. Borçlar Kanunu ile
belirlenen yıllık %13,50 faiz oranının çok üzerinde faiz oranları ile kullandırmakta
olduğunu dikkate aldığımızda, bunun ancak Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı
ile veya yasa koyucu tarafından bahsi geçen iki yasadan birinin değiştirilmesi
ile çözüme kavuşturulabileceğini aksi durumda yıllık %13,50 Faiz oranından daha
yüksek faiz oranı ile kredi kullanan ve Bireysel Kredi faizin yüksekliğinden
yakınan Tüketicilerin ilgili Bankalara yönelik başvurularının başlaması ile önümüzdeki
dönemde bu konuda büyük bir fırtına kopma ihtimali olduğunu düşünüyorum.
Saygılarımla,
Müslüm Oymak
Emekli Bankacı
NOT: Yukarıda yer alan
açıklamalar genel düzede bilgilendirme amaçlı olup, herhangi bir taahhüt
içermemektedir. Olumsuz sonuçla karşılaşmamak için konunun uzmanından durumunuza
uygun profesyonel destek almanızı öneririm.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder